جنگل باران‌خیز استوایی نوعی زیست‌بومجنگلی بر روی زمین است که در مناطق نزدیک به استوا با میزان بارندگی زیاد پیدا می‌شود. این مناطق از جمله پیچیده‌ترین مناطق زیستی زمین از دیدگاه ساختار و تنوع زیستی هستند و تنها در نواحی بسیار باران‌خیز با گرمای مداوم در طول سال — که شرایط بهینه برای رشد گیاهان هستند — پدید می‌آیند.

جنگل‌های باران‌خیز استوایی را می‌توان در 28 درجه شمالی و جنوبی استوا میان مدارهای رأس‌السرطان و رأس‌الجدی در آسیا، استرالیا، آفریقا در پایین صحرای بزرگ، آمریکای جنوبی، آمریکای مرکزی، و بسیاری از جزایر اقیانوس آرام، اقیانوس هند و کارائیب یافت. این جنگل‌ها دربرگیرنده متنوع‌ترین مجموعه از زیواگان هستند و بسیاری از کمیاب‌ترین گونه‌های جانوری در آن‌ها می‌زیند.

آب و هوا:

همان گونه که از نامشان بر می‌آید، جنگل‌های باران‌خیز استوایی دارای آب و هوای گرمسیر استوایی با باراش فراوان در فصل‌های به خصوص هستند. میانگین بارندگی در این جنگل‌ها اغلب بالای 250 سانتی‌متر در سال است و دمای ماهانه هوا نیز به صورت میانگین 20 درجه سلسیوس است. در این جنگل‌ها اما اغلب دوره‌ای کوتاه از کاهش میزان بارندگی وجود دارد. در مناطق دارای باران‌های موسمی اما فصل خشک به شدت حاکم می‌شود، اگرچه با آمدن فصل بارش میزان بسیار زیادی آب باران بر جنگل می‌ریزد که گاه حتا باعث سیلاب‌های شدید می‌شود.

مناطق زیادی از جهان را جنگل های استوایی پوشانده اند. جاهایی مثل آمازون، سواحل شرقی برزیل در آمریکای جنوبی، کنگو در آفریقا و در آسیا، مانند شرق هند، فیلیپین و سواحل اندونزی و نواحی دورافتاده ی شرق آمریکای مرکزی را این نوع جنگل تشکیل داده است.

 به آب و هوای این مناطق ، آب و هوای گرمسیری بارانی نیز می گویند. در این مناطق دمای هوا در تمام طول سال یکسان است و تمام ماه های سال هم باران به صورت همیشگی و مداوم می بارد. بیش تر جنگل های استوایی همان طور که از اسمش معلوم است در دو طرف خط استوا قرار دارند. در بعضی جاها که باد مرطوب از طرف دریا می وزد، این جنگل ها دورتر از خط استوا هم دیده می شوند.

آیا می دانید که چرا در این مناطق، دمای هوا همیشه یکسان است؟

به خاطر این که خورشید در این مناطق در روز همیشه عمود می تابد و دیگر این که طول روز و شب با هم تفاوتی ندارد؛ یعنی همیشه دوازده ساعت روز و دوازده ساعت شب است. تفاوت دما در روی خشکی بیش تر از دو تا سه درجه سانتی گراد نیست و در روی دریا از این هم کم تر است؛ اما تفاوت دما بین روز وشب این جنگل ها زیاد است. مثلاً در کنگو، شب ها 9 درجه خنک تر از روزهاست. به همین دلیل در کنگو به شب، زمستان می گویند.

با این که دمای هوا در این جنگل ها زیاد بالا نیست، اما رطوبت و هوای شرجی، شرایط سخت و دشواری را به وجود می آورد که نمی توان به راحتی در این مناطق زندگی کرد. میانگین دما در این نواحی حدود 25 درجه سانتی گراد است.

در جنگل های گرمسیری باران اغلب در تمام طول سال می بارد به طوری که هوای خشک، کم تر دیده می شود. اندازه ی باران در طول سال در این مناطق حدود 2500 میلی متر است؛ در حالی که در جاهایی مثل کشور خودمان، مقدار باران در سال حدود 300 میلی متر است.

علت اصلی باران زیاد، وجود هوای گرم و مرطوب است که تا ارتفاع زیادی از زمین نیز ادامه دارد. به خاطر همین با کمی سردشدن هوا، رگبارهای خیلی زیاد و سیل آسایی می بارد.

اغلب اوایل صبح هوا صاف است و با گرم شدن هوا در روز، مقدار ابرها بیش تر می شود تا این که در ظهر، بارندگی شدیدی آغاز می شود و گاهی تا عصر ادامه می یابد. سپس آسمان صاف و باز می شود.

علاوه براین، بیش ترین طوفان ها در تمام دنیا در این مناطق روی می دهد. حدود 75 تا 150 روز در سال این در جنگل ها، طوفان های بسیار شدیدی می آید. معروف ترین این طوفان ها، هاریکن نام دارد. هاریکن ها، طوفان های بسیار شدید همراه با رعدوبرق وحشتناک و باران های رگباری زیاد و سیل آسا هستند. حدود 244 روز در سال در این جنگل ها باران می بارد. بیش ترین باران ها در اوایل بهار و پاییز و کم ترین باران ها در اوایل تابستان و زمستان در این نواحی می بارد.

به خاطر وزیدن نسیم های ساحلی، بهترین جاها برای زندگی در این مناطق در سواحل و تا حدود 50 تا 100 کیلومتری از این سواحل است. هرچه از مناطق ساحلی دور شویم، شرایط مناسب زندگی سخت تر خواهد شد.

? مکانی برای منجمد شدن

اگر از گرمای تابستان خسته شده اید و هوای منجمد شدن به سرتان زده است سردترین نقطه کره زمین را به شما پیشنهاد می کنیم البته قبلش حتما میزان یارانه گاز در کشور روسیه را بررسی کنید تا خدایی نکرده به مشکل بر نخورید. «اویمایکن» روستایی است که در سیبری قرار گرفته، این روستا، 800 نفر جمعیت دارد. پایین ترین دمای ثبت شده در این منطقه 71 درجه سانتیگراد زیر صفر است و به همین دلیل سردترین نقطه مسکونی جهان محسوب می شود. ناگفته نماند که سردترین نقطه غیر مسکونی جهان، یک پایگاه روسیه ای به نام وستوک در آنتارکتیکا (جنوبگان) است که در سال1983 دمای 89 درجه زیر صفر اندازه گیری شده است.

? مکانی برای پخته شدن

اگر دلتان می خواهد از بالا نگاه کردن به کره زمین را بصورت طبیعی(البته بدون استفاده از توپولف!) تجربه کنید می توانید به مرتفع ترین مکان روی کره زمین بروید. همه می دانند که قله اورست با ارتفاع 8848 متر مرتفع ترین قله و بلندترین نقطه جهان از سطح دریاست اما آن چه خیلی ها نمی دانند این است که«قله چیمبورازو» با ارتفاع 6320 متر بلندترین نقطه جهان از مرکز زمین است. قله چیمبورازو در نزدیکی خط استوا حدود 2 کیلومتر نسبت به قله اورست، از مرکز زمین دورتر است و یک جورهایی دورترین نقطه نسبت به زمین به حساب می آید.

? عجیب ترین شهر جهان

اگر نیوتن در شهر «بوسوس دی کالداس» برزیل به دنیا آمده بود هیچ وقت قانون جاذبه زمین کشف نمی شد در برزیل شهر کوچکی است که وقتی وارد یکی از خانه های آن می شوید نیرویی شما را به سمت بالا هدایت می کند در شهر بوسوس دی کالداس منطقه ای وجود دارد که شرایط آن جا تابع قوانین فیزیک نیست و حوادثی در آن جا روی می دهد که این شهر را به یکی از جاذبه های جهانگردی تبدیل کرده است اگر دلتان می خواهد چیزهای عجیب و غریب ببینید بهترین مکان همین بوسوس دی کالداس است. مردم از مناطق مختلف برزیل برای استفاده از خواص درمانی آب این شهر که معتقدند تعدادی از بیماری ها بخصوص بیماری های پوستی را درمان می کند به این شهر سفر می کنند در این شهر حتی خانه های کاملا مهندسی ساز هم ممکن است بدون هیچ دلیلی دچار تغییر زاویه شوند و شهروندان ساکن این منطقه ادعا می کنند10 سال پیش خانه ای ساخته شده است اما این خانه پس از مدتی به تدریج و تا زاویه 30 درجه کج شد. در این شهر منزلی وجود دارد که کسانی که وارد این منزل می شوند نیروی عجیبی را احساس می کنند و احساس می کنند نیرویی آن ها را به سمت بالا می کشد حرکت آب به سمت بالا در کانال کوچکی که در این منزل تعبیه شده است بر شگفت انگیز بودن این پدیده افزوده است. حتی ممکن است با رفتن به این شهر قوانین جدیدی را کشف کنید.

? خیس ترین نقطه جهان

شهر «لورو» در کلمبیا سالانه به طور متوسط 1219 سانتیمتر بارندگی دارد. سال ها بر این باور بودند که «چراپونجی» در شمال شرقی هند با بارندگی متوسط 1082 سانتیمتر در سال، خیس ترین نقطه کره زمین هست، هرچند که این رده بندی به خاطر نزدیک به هم بودن آمار، ثابت نیست و تغییر می کند.

? مریخی ترین قسمت زمین

حدود 2 میلیون سال است که در دره های بیابانی واقع در «آنتارکتیکا» بارندگی صورت نگرفته است و فاقد یخ، آب یا برف هستند. می گویند دره های خشک آنتارکتیکا با زمین های خشک و بی آب و علف پوشیده از شن، شبیه ترین قسمت زمین به کره مریخ است. این سرزمین از آن دست زمین هاییست که هرگز رنگ برف به خود ندیده اند. اما دلیل شباهت این منطقه به مریخ، بیابانی بودن آن نیست که در زمین بیابان بی آب و علف کم نیست، بلکه چیزهایی در این منطقه مشاهده می شود که در زمین دیده نشده است؛ یخ در بیابان. در این منطقه دره هایی هست پوشیده از یخ و البته در زیر یخ ها، در آب هایی شور، جاندارانی هم زندگی می کنند، چیز هایی که هرگز در هیچ منطقه بیابانی دیگری دیده نشده است. تحقیقات روی این موجودات و دلایل پیدایش این سرزمین همچنان ادامه دارد.

? در دریای مرده شنا کنید

اگر شنا بلد نیستید و می خواهید در دریا شنا کنید یک سر به اردن بروید، «بحرالمیت» با ارتفاع 422 متر پایین تر از سطح دریا، پست ترین نقطه خشکی های زمین است. این دریاچه در مرز اردن و سرزمین های اشغالی قدس واقع است. جاده دور این دریاچه کم ارتفاع ترین جاده جهان محسوب می شود. به دلیل شوری بیش از حد آب این دریاچه ( 10 برابر بیشتر از دریای مدیترانه)، هیچ موجود زنده ای در آن زندگی نمی کند، به همین دلیل هم نام این دریاچه بحر المیت یا دریای مرده است.

? دور افتاده ترین جزیره

آرزوی بچگی بعضی ها زندگی در شرایطی است که خانواده دکتر ارنست در آن زندگی می کردند. یعنی یک جزیره دور افتاده کوچک که کاملا طبیعی و دست نخورده باشد. جزیره «تریستان» در جنوب اقیانوس اطلس دورترین نقطه مسکونی در جهان و به قدری کوچک است که فرودگاه در آن جا نمی شود. این جزیره 272 نفر جمعیت دارد که تنها از 8 نام خانوادگی استفاده می کنند. این جزیره در دهه 1800 میلادی به مستعمرات انگلستان افزوده شده است. ساکنین این جزیره ازکد پستی بریتانیا استفاده می کنند و اگر از طریق اینترنت کالایی را خریداری کنند مدت ها طول می کشد تا به دست آن ها برسد و از این لحاظ بی شباهت به کشور خودمان نیست اما اگر قصد سفر به آن جا را داشته باشید، باید بدانید که نزدیکترین خشکی با آن 3218 کیلومتر فاصله دارد و کاری از دست کسی ساخته نیست. شاید اگر روزی در این جزیره گرفتار شوید، آرزو کنید که کاش تمام تابستان را با قطار شهری تفریح می کردید تا این که به فکر مسافرت می افتادید!

? مرتفع ترین پرتگاه عمودی جهان

«کوه تر» که در پارک ملی جزیره «بافن» در کانادا واقع است. این پرتگاه می تواند گزینه خوبی برای مربی های مشهدی باشد چون این کوه دارای پرتگاه عمودی به ارتفاع 1250 متر و زاویه متوسط 105 درجه است و قطعا خیلی بهتر از برج میلاد است!

? بکرترین منطقه جهان

محققان استرالیایی با استفاده از اطلاعات ماهواره ای و زمین شناسی برای یافتن مناسب ترین مکان برای برپا کردن رصدخانه، این منطقه را که تاکنون پای هیچ بشری به آن نرسیده است، شناسایی کردند. «ریج آ» در ارتفاع 4 هزار و 53 متری بالای سطح فلات قطب جنوب در جنوبی ترین نقطه زمین است. بررسی های پژوهشگران نشان می دهد متوسط دمای زمستان در این نقطه 70 درجه سانتیگراد زیر صفر است و در هوای آن بخار آب بسیار اندکی وجود دارد. این منطقه همچنین بسیار آرام و ساکت است و اغتشاشات اتمسفری بسیار کمی در آن وجود دارد و هیچ بادی در آن جا نمی وزد و بهترین مکان برای برپاکردن رصد خانه است. تصاویر فضایی این رصد خانه سه برابر واضح تر از بهترین رصدخانه های کنونی جهان می شود.

? ضخیم ترین یخ جهان

این نقطه عمیق ترین نقطه جهان است که زیر دریاها یا اقیانوس ها نیست، بلکه توسط لایه ضخیمی از یخ پوشیده شده است که عمق این یخ حدود 2555 متر و ضخیم ترین یخ جهان است. البته افتخار پست ترین نقطه روی زمین کماکان متعلق به بحرالمیت است چرا که ساحل بحرالمیت روی خشکی است و یخچال بنتلی پوشیده از یخ است.

? عمیق ترین نقطه جهان

ژرفترین درازگودال اقیانوس های جهان است. این درازگودال ژرفترین مکان پوسته کره زمین است. محل آن کف بخش شمال غربی اقیانوس آرام، در شرق و جنوب جزایر ماریانا است. بیشینه ژرفای آن از سطح دریا 10.911 متر است. این درازگودال برای نخستین بار در سال 1951 توسط شناور چلنجر از نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا بررسی شد و به این خاطر، ژرف ترین نقطه آن گودال چلنجر نام دارد. اگر قله اورست را به درون این گودال بیندازیم قله آن بیش از دو کیلومتر در اعماق این اقیانوس فرو خواهد رفت. فشار آب در ته این گودال 1000 برابر فشار در سطح دریاست. در سال 1960 نیروی دریایی آمریکا زیر دریایی را با دو سرنشین به کف این گودال فرستاد و آن ها ماهی، خرچنگ و دیگر موجودات دریایی را در اعماق این گودال مشاهده کردند

? بلندترین آبشار دنیا

اگر از فتح آبشار اخلمد خسته شده اید و می خواهید آبشار جدیدی را ببینید توصیه می کنم یک سفر به ونزوئلا بروید و بلندترین آبشار جهان را ببینید، آبشار آنجل در ونزوئلا با ارتفاع 984 متر بلندترین آبشار جهان محسوب می شود.